Η παράνοια του Ερμή
Ο Ερμής δεν είναι απλώς ο αγγελιοφόρος των πλανητών. Είναι η φωνή του νου που δεν σταματά ποτέ να επιχειρηματολογεί, η σκέψη που μπορεί να βρει λόγους για τα πάντα, ακόμα και για το παράλογο.
Η παράνοια του Ερμή δεν είναι η τρέλα της καταστροφής. Είναι η τρέλα της πειθούς, η ικανότητα να κατασκευάζει λογικά σχήματα για πράγματα που δεν έχουν νόημα. Μπορεί, με την ίδια ευκολία, να σε πείσει ότι στις 11 το πρωί δεν είναι μέρα, αλλά νύχτα ή ότι η Γη είναι επίπεδη ή ότι οι λέξεις, που μόλις διάβασες, δεν σημαίνουν τίποτα. Έχει επιχειρήματα για όλα. Και αυτά τα επιχειρήματα μοιάζουν τόσο λογικά που σκοντάφτεις πάνω τους.
Η παράνοια του Ερμή είναι ψυχολογικό φαινόμενο: η αδυναμία να σταματήσει ο νους να συνδέει, να αναλύει, να συσχετίζει. Ο Φρόιντ θα μιλούσε για τη διαρκή σύγκρουση ανάμεσα στο id και στο ego: τα ένστικτα που ζητούν διέξοδο βρίσκουν στο λογικό νήμα του νου έναν χώρο για να εκφραστούν και τελικά ο νους γίνεται φούσκα επιχειρημάτων που πότε σπάει, πότε διογκώνεται. Σου φαίνεται ότι καταλαβαίνεις αλλά στην πραγματικότητα, παρακολουθείς μια θεατρική παράσταση όπου οι ρόλοι αλλάζουν συνέχεια και οι νόμοι της λογικής ανατρέπονται.
Ο Ερμής στον γενέθλιο χάρτη δείχνει την ικανότητα του νου και αυτή μπορεί να γίνει αρετή ή πρόβλημα. Ο νους είναι ένα δυνατό όπλο και εδώ είναι η αντίφαση: Είναι αυτό που πρέπει να εμπιστευθούμε και ωστόσο αν το εμπιστευθούμε, είναι βέβαιο πως θα εξαπατηθούμε!
Για παράδειγμα, με τον Ερμή στον Κριό, ο νους ορμάει και βρίσκει επιχειρήματα πριν προλάβεις να σκεφτείς «γιατί». Στην Παρθένο που ίσως είναι και η καλύτερη θέση του, η λεπτομέρεια γίνεται ατέρμονη αναζήτηση «αποδείξεων» για το αδύνατο. Στον Υδροχόο, που μπορεί να αποδειχτεί ιδιοφυής στην έρευνα, η σκέψη χορεύει μεταξύ επιστημονικής φαντασίας και παράλογης λογικής, δημιουργώντας ουτοπικές θεωρίες που αγνοούν το συναίσθημα και κατ’ επέκταση, την ανθρώπινη φύση.
Και αν κοιτάξεις τον Ερμή στον τρίτο οίκο -μια πολύ ισχυρή θέση-βλέπεις πώς η επικοινωνία γίνεται γρίφος: πώς μπορούμε να πείσουμε, να αποδείξουμε, να αλλάξουμε το νόημα κάθε λέξης.
Κι όμως, η δύναμη αυτή του Ερμή δεν είναι μόνο τρομακτική. Είναι μαγική. Εκεί που ο νους μπορεί να κατασκευάζει παράλογα σχήματα, γεννιέται και η δημιουργικότητα, η ευρηματικότητα, η δυνατότητα να ανακαλύψεις μονοπάτια που κανείς δεν είχε σκεφτεί. Η παράνοια του Ερμή μας θυμίζει ότι η λογική δεν είναι από μόνη της ασφάλεια. Είναι εργαλείο, παιχνίδι, φως και σκιά μαζί.
Όταν αποδεχτείς αυτή την παράνοια, τότε η ικανότητα του νου να επιχειρηματολογεί για τα πάντα, γίνεται σύμμαχος. Όχι για να σε τρελάνει, αλλά για να σε ξυπνήσει, να σε κάνει να δεις την πραγματικότητα ως πολυεπίπεδο παιχνίδι. Κάθε «παράλογο» που μπορείς να αποδείξεις, κάθε αντίφαση που μπορείς να χειριστείς, είναι ένα βήμα προς την αυτογνωσία. Ο Ερμής δεν σου ζητάει να πιστέψεις ότι η Γη είναι επίπεδη. Σου ζητάει να δεις τη δύναμη της σκέψης σου και να γελάσεις με το παράλογο της ίδιας σου της λογικής.
Διάβασε επίσης:
