Όμηρος: Ο Οικουμενικός Διδάσκαλος

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός έχει να επιδείξει πλήθος Φιλοσόφων, που έχουν σαν στόχο τους να ευεργετήσουν με τις ανώτερες γνώσεις τους, όχι μόνο τους Ανθρώπους της εποχής εκείνης, αλλά διαχρονικά, ολόκληρη την Ανθρωπότητα.

Στο δέκατο βιβλίο της Πολιτείας του Πλάτωνα, ο Σωκράτης επιχειρεί να μας εξηγήσει όλους εκείνους τους λόγους, για τους οποίους ο Όμηρος θα πρέπει να θεωρείται ως η ΑΠΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ και ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ, διατυπώνοντας την άποψη ότι από τα έπη του ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΜΠΝΕΟΝΤΑΙ, ουσιαστικά όλοι οι μετέπειτα μεγάλοι Φιλόσοφοι.

Το δέκατο βιβλίο της «Πολιτείας» είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα κείμενα του Πλάτωνα, ταυτοχρόνως όμως αποτελεί δυστυχώς και ένα από τα πιο κακομεταφρασμένα αρχαία κείμενα που διαθέτουμε, έτσι ώστε να μην είναι υπερβολή να υποστηρίξουμε την άποψη ότι ποτέ μέχρι τώρα, δεν έχει αποκαλυφθεί ουσιαστικά στους αναγνώστες του, η τεράστια δυναμικότητα την οποία περικλείει.

Διότι, όπως θα δούμε, μέσα στο αρχαίο κείμενο, υπάρχει μία τεράστια αποκάλυψη σε σχέση με την ζωή του Ομήρου, που λόγω των επιπόλαιων και λανθασμένων μεταφράσεων δεν έχει ποτέ μέχρι σήμερα αποκαλυφθεί!

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να εισέλθουμε στο πραγματικό περιεχόμενο του αρχαίου ιερού κειμένου και ας εξετάσουμε λέξη-λέξη αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον απόσπασμα.

Πολιτεία βιβλίο Ι 599c

Τῶν μὲν τοίνυν ἄλλων πέρι μὴ ἀπαιτῶμεν λόγον ῞Ομηρον ἢ ἄλλον ὁντινοῦν τῶν ποιητῶν,

Αφενός μεν, σε ότι αφορά λοιπόν στα θεόπνευστα έργα, ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΌΜΗΡΟ, τον οποίο και θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ως τον πιο σπουδαίο από οποιονδήποτε άλλον δημιουργό.

[…]

περὶ δὲ ὧν μεγίστων τε καὶ καλλίστων ἐπιχειρεῖ λέγειν ῞Ομηρος,

Σε ό,τι αφορά στην σύγκριση μεταξύ των δημιουργών, δηλαδή ποιος είναι ο μέγιστος και ο πιο θαυμαστός, θα έπρεπε να κατονομάσουμε τον Όμηρο,

πολέμων τε πέρι καὶ στρατηγιῶν καὶ διοικήσεων πόλεων,

καθότι υπήρξε γνώστης και της ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ και της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ και της ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ,

καὶ (d.) παιδείας πέρι ἀνθρώπου,

ακόμα και της εκπαίδευσης που έχει σχέση με τις ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ.

δίκαιόν που ἐρωτᾶν αὐτὸν πυνθανομένους·

Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, θα πρέπει να συμβουλέψουμε σε κάποιον που θέτει παρόμοιες ερωτήσεις, ότι ο πιο κατάλληλος χώρος, που θα μπορούσε να βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματά του είναι τα ΕΠΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ.

῏Ω φίλε ῞Ομηρε, .… καὶ οἷός τε ἦσθα γιγνώσκειν ποῖα ἐπιτηδεύματα βελτίους ἢ χείρους ἀνθρώπους ποιεῖ ἰδίᾳ καὶ δημοσίᾳ,

Αγαπητέ φίλε Όμηρε, … στα έργα σου αποδεικνύεις το πόσο καλά γνωρίζεις ποια είναι τα έργα τα οποία βελτιώνουν και ποια χειροτερεύουν την Ανθρώπινη συμπεριφορά,

λέγε ἡμῖν τίς τῶν πόλεων διὰ σὲ βέλτιον ᾤκησεν,

Πες μας λοιπόν Όμηρε, ποιος θα μπορούσε να θεωρηθεί κατά την γνώμη σου, ότι έδωσε το καλύτερο υπόδειγμα διαβίωσης (νόμους) μέσα σε μία πόλη,

ὥσπερ διὰ Λυκοῦργον Λακεδαίμων καὶ δι’ ἄλλους πολλοὺς (e.) πολλαὶ μεγάλαι τε καὶ σμικραί;

ώστε να μπορούσε κάποιος να τον συγκρίνει με τον Λυκούργο που νομοθέτησε τους Λακεδαίμονες, όπως και άλλους σπουδαίους άντρες που έδωσαν νόμους σε άλλες μεγαλύτερες ή μικρότερες πόλεις;

σὲ δὲ τίς αἰτιᾶται πόλις νομοθέτην ἀγαθὸν γεγονέναι καὶ σφᾶς ὠφεληκέναι;

Θα μπορούσε λοιπόν να θεωρήσει κάποιος και εσένα, ότι ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΣ ΣΑΝ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΝΟΜΟΘΕΤΗΣ, που ωφέλησες τους κατοίκους όλων των πόλεων που ήρθαν σε επαφή με τα έργα σου;

Χαρώνδαν μὲν γὰρ ᾿Ιταλία καὶ Σικελία, καὶ ἡμεῖς Σόλωνα·

Γνωρίζουμε μάλιστα ότι ο Χαρώνδας υπήρξε μεγάλος νομοθέτης πόλεων της Ιταλίας και της Σικελίας και εμείς οι Αθηναίοι είχαμε μεγάλο νομοθέτη τον Σόλωνα.

σὲ δὲ τίς; ἕξει τινὰ εἰπεῖν;

Εσένα λοιπόν, με ποιον από αυτούς θα μπορούσε κάποιος να σε παρομοιάσει;

Οὐκ οἶμαι, ἔφη ὁ Γλαύκων·

Ο Γλαύκων απάντησε, ότι δεν γνωρίζει κάποιον άλλον με ποιον θα μπορούσε να συγκρίνει τον Όμηρο!

οὔκουν λέγεταί γε οὐδ’ ὑπ’ αὐτῶν ῾Ομηριδῶν.

Για τον λόγο ότι σύμφωνα με όσα λέει ο κόσμος, ακόμα και οι ειδικευμένοι στα Ομηρικά έπη, ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΌΜΗΡΟ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι ο ίδιος ο Πλάτωνας, ο τεράστιος αυτός Φιλόσοφος, θεωρεί ξεκάθαρα ότι οι γνώσεις του Ομήρου είναι «εκτός συναγωνισμού» και ότι επιπλέον δεν είναι δυνατό να τον συγκρίνουμε με κανέναν άλλον Φιλόσοφο, όσο σπουδαίος και αν είναι, διότι όπως μας έχει ήδη αναφέρει προηγουμένως, όλοι οι Φιλόσοφοι εμπνέονται από αυτόν!

[600a] ᾿Αλλὰ δή τις πόλεμος ἐπὶ ῾Ομήρου ὑπ’ ἐκείνου ἄρχοντος

Δηλαδή πώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την θέση του Ομήρου, στον πόλεμο που περιγράφει στα έπη του;

ἢ συμβουλεύοντος εὖ πολεμηθεὶς μνημονεύεται;

Παίζει τον ρόλο του ΝΟΜΟΘΕΤΗ ή τον ρόλο του ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ;

Οὐδείς.

Δεν παίζει κανέναν από αυτούς τους δύο ρόλους!

᾿Αλλ’ οἷα δὴ εἰς τὰ ἔργα σοφοῦ ἀνδρὸς πολλαὶ ἐπίνοιαι καὶ εὐμήχανοι εἰς τέχνας

Αλλά μήπως θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα Ομηρικά έπη, με τα έργα ενός σοφού άνδρα στα οποία περιέχονται πολλές μορφές επινόησης τεχνικών μεθόδων και της σωστής εφαρμογής τους

(Είναι αλήθεια ότι ο Όμηρος έχει περιγράψει πλήθος καινοτομιών μέσα στα έπη του, που ακόμα και σήμερα αφήνουν τον αναγνώστη κατάπληκτο. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τον «Δούριο Ίππο».

ἤ τινας ἄλλας πράξεις λέγονται,

ή θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Όμηρος δίνει οδηγίες για κάποιες άλλες πρακτικές εφαρμογές,

ὥσπερ αὖ Θάλεώ τε πέρι τοῦ Μιλησίου καὶ ᾿Αναχάρσιος τοῦ Σκύθου;

όπως αυτές που περιγράφονται στα έργα του Θαλή του Μιλήσιου και του Αναχάρσιου του Σκύθου;

Οὐδαμῶς τοιοῦτον οὐδέν.

Με κανέναν τρόπο δεν θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε τον Όμηρο ούτε και με αυτούς!

᾿Αλλὰ δὴ εἰ μὴ δημοσίᾳ,

Αλλά βεβαίως, μολονότι αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκαλυφθεί δημοσίως,

ἰδίᾳ τισὶν ἡγεμὼν παιδείας αὐτὸς ζῶν λέγεται ῞Ομηρος γενέσθαι,

παρά μόνο ιδιαιτέρως, (δηλαδή μόνο στους Μύστες) ο Όμηρος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΩΣ ΕΝΑΣ «ΙΕΡΟΦΑΝΤΗΣ» που αποκαλύπτει τα μυστικά της καλλιέργειας των Ανθρώπων, πράγμα που υπήρξε και όσο βρισκόταν εν ζωή.

Αυτή είναι η απάντηση σε πολλούς σημερινούς «ειδικούς» κυρίως ξένους επιστήμονες που τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να διατυπώσουν την άποψη ότι ο Όμηρος δεν ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο!

Εδώ όμως διαπιστώνουμε χωρίς ίχνος αμφιβολίας, ότι ο Όμηρος όχι μόνο ήταν ένα απολύτως υπαρκτό πρόσωπο, αλλά αποκαλείται από τον Σωκράτη ως ένας «ΗΓΕΜΩΝ», διέθετε δηλαδή τον μέγιστο βαθμό μύησης και ήταν σεβαστός από τους πάντες.

Παρατηρούμε επίσης, ότι όσα πρόκειται να μας πει ο Σωκράτης από εδώ και πέρα, αποτελούν μυστικές και μυητικές γνώσεις, οι οποίες παρόλο που θεωρούνται απόρρητες, εντούτοις αποφασίζει με αυτόν το έμμεσο τρόπο να μας τις αποκαλύψει!

Η συνέχεια στο επόμενο άρθρο, όπου υπάρχει μια συγκλονιστική αποκάλυψη:

Η μυστική σχέση μεταξύ του Ομήρου και του Σωκράτη!

Διαβάστε επίσης:

-Οι άγνωστες πτυχές της Πολιτείας του Πλάτωνα