Πάει πολύς καιρός από τότε που άρχισες να λύνεις προβλήματα άλλων, που σε έκαναν να πιστέψεις ότι ήταν δικά σου.
Στην αρχή το έκανες μάλλον για να είσαι «καλό παιδί», όπως σε ορμήνευαν οι μεγαλύτεροι. Αυτοί ήξεραν, αυτοί σε προστάτευαν, αυτοί σε τιμωρούσαν. Το κακό ήταν ότι όσο μεγαλύτερη προθυμία έδειχνες να είσαι εντάξει με τις υποχρεώσεις σου, τόσο σε φόρτωναν με ακόμη περισσότερες.
Οι γονείς σου ήθελαν να υπερηφανεύονται για σένα αλλά αυτό θα γινόταν μόνον αν ήσουν «υπόδειγμα», πρώτος μαθητής, υπεύθυνος και σοβαρός σαν τον προπάππο σου που σε έσκιαζε κοιτώντας σε βλοσυρά από το μεγάλο κάδρο στο σαλόνι.
Οι γονείς σου δεν ήθελαν να τους χαλάσεις το καλό όνομα που με τόσο κόπο είχαν φτιάξει, κρύβοντας επιμελώς όλα εκείνα που θα μπορούσαν να λεκιάσουν την υπόληψη τους. Τι κι αν ο παππούς σου ήταν μαυραγορίτης, κλέφτης και φονιάς; Το αποτέλεσμα μετράει...
Ήθελαν ακόμη να κάνεις όλα αυτά που δεν έκαναν εκείνοι, να ανακουφίσεις τους καημούς τους, να γίνεις ο γιατρός ή ο δικηγόρος που δεν έγιναν ποτέ κι ακόμη να γίνεις το άλλοθι της αποτυχίας τους.
Πόσες φορές δεν άκουσες το «εγώ θυσιάστηκα για σένα», μα η πικρή αλήθεια είναι ότι εσύ θυσιάστηκες για εκείνους, έγινες το όχημα των αμαρτιών τους και συνάμα το μαγικό ξόρκι για τα κρίματά τους.
Μα να ήταν μόνον οι γονείς σου; Γρήγορα διαπίστωσες ότι είχες απέναντι σου ένα ενιαίο μέτωπο από «μεγάλους», δασκάλους, προύχοντες και αξιωματούχους, που μπορεί να τρωγόντουσαν μεταξύ τους σαν τα σκυλιά αλλά συμφωνούσαν πάντα σε αυτό: Να είσαι καλό και υπάκουο παιδί, να είσαι το προϊόν της τάξης τους. Σε δοκίμαζαν συχνά μάλιστα, με πειρασμούς στους οποίους οι ίδιοι θα υπέκυπταν χωρίς δεύτερη σκέψη. Θυμάσαι τότε που έσπειραν στο διάβα σου ένα χαρτονόμισμα για να τσεκάρουν την τιμιότητα σου; Τι σημασία είχε αν εκείνοι έκλεβαν ασύστολα;
Οι δοκιμασίες τους έβγαιναν κατευθείαν από τη σκοτεινιά τους, ο κλέφτης σε δοκίμαζε για να μην κλέψεις, ο διεφθαρμένος για να μην διαφθείρεις, ο φθονερός για να μην φθονήσεις, ο πόρνος για να μην πορνεύσεις. Όχι να τους αμφισβητήσεις και την πρωτοκαθεδρία...
Πόσες φορές όμως σε έμαθαν να στέκεις στα πόδια σου χωρίς την επιτροπεία τους; Να φτιάχνεις τους δικούς σου κανόνες, όταν οι υπάρχοντες αποδεικνύονται ανεπαρκείς;
Πόσες φορές δοκίμασαν την αγάπη σου, την πίστη σου, την συγχώρεση σου, την ανοχή σου στη διαφορετικότητα; Ακόμη κι αν είχες την τύχη να στα διδάξουν, ποτέ δεν σου ζήτησαν πειστήρια για την επιμέλεια σου. Αντίθετα, καθημερινά γινόσουν μάρτυρας μιας άπληστης κακίας έτοιμης να καταβροχθίσει «την κατσίκα του γείτονα». Πίσω από τις γρίλιες παραμόνευαν αδιάκοπα σχόλια και κριτικές, που υποκριτικά γύριζαν σε διθυράμβους ή τσιριμόνιες όταν το απαιτούσε το συμφέρον. Διδάχθηκες την «τίμια» ατιμία και συνήθισες σε αυτήν. Έμαθες να είσαι πιστός, τίμιος και ειλικρινής για τα μάτια του κόσμου. Έμαθες να διυλίζεις τον κώνωπα και να καταπίνεις την κάμηλο. Έμαθες να κολυμπάς σε μια θάλασσα ψεμάτων.
Και βέβαια ξέροντας πια ότι όλοι φροντίζουν να τηρούν τα προσχήματα κι ας έχουν το μαχαίρι υψωμένο προς την πλάτη σου, έμαθες να τους μιμείσαι αλλά και να ανησυχείς σφόδρα για αυτό που κι εσύ καταδίκασες τον εαυτό σου: Την υποκρισία και το πρωτότοκο παιδί της, την συκοφαντία. Έγινες κι εσύ ένας υποψήφιος άπιστος που τσεκάρει τους άλλους για την απιστία τους.
Σου έλεγαν βέβαια ότι κάποτε θα αμειφθείς για την υποταγή σου στην βρωμιά κι ότι θα γινόσουν επιτέλους ένα κάδρο στο σαλόνι των απογόνων σου.
Και το μικρό εγώ σου καμάρωνε, αφού κέρδιζε την αποδοχή τους. Έμαθες να γελάς όταν πρέπει, να είσαι σοβαρός όταν πρέπει, να αγαπάς όποιον ή όποια πρέπει, να είσαι ότι πρέπει.
Μόνον που από αυτήν την παράσταση με τις αγοραστές μάσκες, έλειπες εσύ.
Τα δικά σου προβλήματα, οι δικές σου ανησυχίες, οι αρετές σου. Έμαθες να τις παραμερίζεις υπομονετικά στο όνομα του «γενικού καλού». Του καλού τους.
Και το κακό είναι ότι συνήθισες να ζεις μια ζωή δανεική, μια ζωή των άλλων. Το έκανες και το κάνεις αφημένος στην αδράνεια σου. Το φάντασμα της αποδοχής εξακολουθεί να σε κυνηγά, αυτής της αδηφάγας αποδοχής που πάντα έχει ένα νέο αίτημα να σου υποβάλλει.
Έλυσες και λύνεις τα προβλήματα άλλων, μα τα δικά σου παραμένουν ακόμη στο συρτάρι, μαζί με την αλήθεια σου, που δεν έβγαλες ποτέ στα φανερά. Σε πήρε ο ζωδιακός από κάτω και λες ότι είσαι άτυχος, μα για τους πλανήτες σου η όποια «ατυχία» σου δεν είναι ούτε νομοτελειακή, ούτε «καρμική», γίνεται τέτοια μόνον αν εσύ το πιστέψεις. Στην πραγματικότητα είναι απλά ένα δικό σου πρόβλημα που δεν έχει βρει τη λύση του.
Και πράγματι κινδυνεύεις να επαναλάβεις τον φαύλο κύκλο που σε κρατά εγκλωβισμένο, πολιορκημένο από μεγάλα τίποτα. Να αναζητήσεις κι εσύ τις «λύσεις» σου μέσα από την ζωή των παιδιών σου ή μέσα από τις σχέσεις σου. Να τους φορτώσεις τις δικές σου ενοχές, να τους ζητήσεις να αποδείξουν ότι είναι αυτό που δεν έγινες ποτέ.
Αν δεν αποτινάξεις τα δάνεια σου, αν δεν σταθείς μπροστά στον καθρέφτη σου, να ορθώσεις το εγώ σου και να αναρωτηθείς «που πήγε η ζωή μου;», τότε η «ατυχία» σου δεν πρόκειται ποτέ να σε αποχωριστεί, θα σε ακολουθεί σαν την σκιά σου.
Αν δεν διώξεις τις ενοχές που από νωρίς σε φόρτωσαν για όλα εκείνα που έκαναν ή δεν έκαναν, τότε θα συμπεριφέρεσαι πάντα σαν να χρωστάς, προς μεγάλη τέρψη των εκμεταλλευτών σου. Όχι δεν πρόκειται ποτέ να φιλοτιμηθούν...
Σπάσε λοιπόν την αλυσίδα της βολικής υποκρισίας.
Αν πιστεύεις ότι αδικείσαι, ότι κουβαλάς τον σταυρό του μαρτυρίου, είναι καιρός να δώσεις μια λύση στο μαρτύριο σου. Όχι μέσω των άλλων, όχι δεν φταις εσύ επειδή χώρισαν οι γονείς σου, επειδή τα αδέλφια σου σε αδίκησαν, επειδή οι πρώην νυν κι επόμενοι ερωτικοί σου σύντροφοι δεν σου φέρονται καλά. Φταίει μόνον η εμμονή σου να ζεις τα προβλήματα σου μέσω των άλλων. Φταίει το ότι απαξίωσες τον εαυτό σου, την αλήθεια σου για να υπερασπίσεις το δίκαιο των ρηχών συμφερόντων σου.
Φταίει το ότι δίνεις τροφή σε αυτούς που περνούν ζωή και κότα επάνω στις δικές σου πλάτες.
Φέρεσαι σαν υποτελής ενώ δεν είσαι, δεν θα έπρεπε να είσαι με βάση τις εμπειρίες και τα παράσημα σου.
Περιμένεις να στο αναγνωρίσουν οι άλλοι; Μα εσύ τους έμαθες να μην σε υπολογίζουν. Τους καλόμαθες να σε ρίχνουν στη μοιρασιά με αντάλλαγμα το πολύ-πολύ ένα φιλικό κτύπημα στην πλάτη. Εσύ ήσουν είσαι και θα είσαι το «καλό παιδί» Μα ως πότε;
Αν θες να αλλάξει η τύχη σου άπαξ διά παντός κάνε τώρα το πρώτο θαρραλέο βήμα της απαλλαγής σου από τους νεκρούς κανόνες, τους πειθαναγκασμούς και το σαβουάρ βιβρ της ατιμίας. Ξεχώρισε από το πλήθος κι ας ξέρεις ότι θα σε κριτικάρουν κακοπροαίρετα, ότι θα σε συκοφαντήσουν γιατί χαλάς την πιάτσα.
Γιατί δεν είσαι πια το «καλό παιδί» τους.
Δώσε στον εαυτό σου την αξία που του πρέπει, την αξιοπρέπεια του, δώσε στους πλανήτες σου τον ρόλο που τους πρέπει –κι εδώ είναι που το «πρέπει» αποκτά νόημα και ουσία. Θέσε τα όρια σου, ζήτα ότι σου αναλογεί κι άφησε πίσω σου τις μικρότητες που ανάμεσά τους γαλουχήθηκες. Δεν σε αγγίζουν γιατί δεν είσαι πια εκεί. Κι ούτε κατηγορείς κανέναν, δεν είσαι εσύ ο δικαστής. Απλά προχωράς μπροστά, ξεκόβεις αλλά συγχωρείς για να μην κουβαλάς μαζί σου την κακία.
Κάθε αρχή και δύσκολη, μα έχε πίστη στον Θεό σου.
Θυμάσαι τότε που ήσουν άπραγος και άπειρος και τα μικρά κι ασήμαντα σου φαινόντουσαν βουνά; Μάθαινες την αλφάβητο της ζωής σου και το πρώτο Α που αντίκρισες έδειχνε τεράστιο στο μυαλό σου. Έλεγες πως δεν θα καταφέρεις ποτέ να σκαρφαλώσεις στην κορυφή του, να όμως που έγινε. Κι ύστερα ακολούθησε το Β, το Γ, έμαθες να φτιάχνεις λέξεις, προτάσεις κι ολόκληρες εκθέσεις.
Τα χρόνια πέρασαν κι εσύ πια χαμογελάς με εκείνες τις πρώιμες δυσκολίες σου. Σου φαίνονται αστείες σε σύγκριση με τα προβλήματα που ακολούθησαν αλλά και με τις σημερινές σου αγωνίες. Το ίδιο κι αυτά όμως, ύστερα από λίγο καιρό θα σου φαίνονται μικρά κι ασήμαντα.
Και το μόνο που θα θυμάσαι με χαμόγελο είναι οι μικρές καθημερινές επαναστάσεις σου που κάποια στιγμή ενώθηκαν και σε σήκωσαν ψηλά.
