Ρομπότ, drones, αυτόνομα όπλα, το μέλλον του πολέμου και η Ελλάδα: Μια ειδικός μιλά στο Newsbomb.gr

Οι εξελίξεις στον χώρο της στρατιωτικής τεχνολογίας είναι ραγδαίες, δημιουργώντας πολλά ερωτηματικά και ανησυχίες όσον αφορά στο πώς αυτές θα επηρεάσουν το σύγχρονο περιβάλλον ασφαλείας στον κόσμο. Τα πολυηχητικά (hypersonic) όπλα δημιουργούν ερωτηματικά ως προς τη βιωσιμότητα των υπαρχουσών στρατηγικών αποτροπής μεταξύ των πυρηνικών δυνάμεων, ενώ το βάρος που δίνει η Τουρκία στην ανάπτυξη και χρήση drones προκαλεί προβληματισμούς, ειδικά δεδομένων των εμπειριών και συμπερασμάτων από τις επιχειρήσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στη Λιβύη.

Επιχειρώντας να δώσει κάποια ερωτήματα πάνω στο πώς οι νέες αυτές τεχνολογίες αλλάζουν τα δεδομένα στον κόσμο μας, το newsbomb.gr απευθύνθηκε στη Dr. Ντομίνικα Κουνερτόβα, senior researcher του CSS ETH Zurich, η οποία πρόσφατα συνέγραψε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανάλυση ως προς τα πολυηχητικά όπλα.

Μεταξύ άλλων, η κ. Κουνερτόβα μίλησε για τις αλλαγές που φέρνουν τα drones στον πόλεμο, τους κινδύνους από τα αυτόνομα όπλα, τη «διαταραχή» που φέρνουν τα πολυηχητικά οπλικά συστήματα- αλλά και τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης όλων αυτών των αναδυόμενων απειλών.

Newsbomb.gr: Η Τουρκία επενδύει πολύ στην τεχνολογία drones, και χρησιμοποιεί οπλισμένα UAV σε πραγματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Λαμβάνοντας υπόψιν πρόσφατες εξελίξεις (Ναγκόρνο Καραμπάχ, Λιβύη, Συρία κ.α.) και το ευρύτερο περιβάλλον, όπως εξελίσσεται επί της παρούσης, πόσο μεγάλη απειλή θα μπορούσαν να θεωρηθούν τα τουρκικά drones σε μια υποθετική σύγκρουση στο Αιγαίο; Ας ληφθεί υπόψιν πως η Τουρκία έχει εκδιωχθεί από το πρόγραμμα των F-35, τη στιγμή που ο στόλος των F-16 της γηράσκει- και η Ελλάδα αναβαθμίζει τα δικά της F-16 και αγοράζει Rafale, οπότε γενικότερα θεωρείται ότι θα έχει υπεροχή στον αέρα.

Ντομίνικα Κουνερτόβα: Πρώτα απ’όλα, πρέπει να ειπωθεί πως, παρά τις επί μακρόν εντάσεις και τον παραδοσιακό τους ανταγωνισμό, μια ανοιχτή ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι πολύ απίθανη. Και οι δύο χώρες είναι μέλη της ίδιας στρατιωτικής συμμαχίας (ΝΑΤΟ) και είναι προς το συμφέρον της εθνικής τους ασφαλείας να εξακολουθήσει να ισχύει αυτό.

Όσον αφορά στην ίδια την τεχνολογία στρατιωτικών μη επανδρωμένων, η Τουρκία έχει γίνει ένας από τους κύριους παίκτες στον χώρο των στρατιωτικών drones για δύο λόγους: 1) Έχει αναπτύξει μια εγχώρια βιομηχανική βάση και τεχνογνωσία για το πώς να φτιάχνει δικά της drones και των τριών κατηγοριών, περιλαμβανομένης της τρίτης κατηγορίας βαρέων και εξοπλισμένων drones όπως τα Anka και Bayraktar, και 2) τοπικές συγκρούσεις στη Λιβύη, τη Συρία και την πρόσφατη αναμέτρηση μεταξύ Αρμενίων και Αζερμπαϊτζάν λειτούργησαν ως πεδία δοκιμής για τα τουρκικά drones. Αυτό σημαίνει πως η Τουρκία τερμάτισε την εξάρτησή της από τα ισραηλινής κατασκευής UAV (αν και τα τουρκικά drones δεν είναι 100% τουρκικής προέλευσης, καθώς η Άγκυρα εισάγει κάποια εξαρτήματα από το εξωτερικό, όπως ηλεκτροοπτικά/ υπέρυθρα μέσα και συστήματα αισθητήρων σκόπευσης) και μπορεί τώρα να παράγει και εξάγει τη δική της, δοκιμασμένη στη μάχη τεχνολογία drones για παρακολούθηση, αναγνώριση, συλλογή πληροφοριών και αποστολές κρούσης. Η Πολωνία θα γίνει η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που αγοράζει τουρκικά drones, άλλοι πελάτες είναι η Ουκρανία και η Τυνησία.

Το τουρκικό πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης τώρα εστιάζει στη βελτίωση των δυνατοτήτων signal intelligence και ηλεκτρονικού πολέμου, περιλαμβανομένων συστημάτων για τον εντοπισμό εχθρικών ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης και την παρεμβολή σε αυτά, ή τον σχεδιασμό μιας μη επανδρωμένης έκδοσης του επιθετικού ελικοπτέρου Τ629. Ως προς τις ναυτικές μη επανδρωμένες δυνατότητες, η Τουρκία δοκιμάζει το concept ενός αεροπλανοφόρου με drones, για την ένταξη των Bayraktar σε ναυτικές επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει εγκατάστασή τους στο TCG Anadolu, αντί για τα F-35 που σχεδιαζόταν στην αρχή. Η Τουρκία αναπτύσσει επίσης το πρώτο της οπλισμένο μη επανδρωμένο σκάφος επιφανείας.

Αυτή η «drone-οποίηση» του τουρκικού ναυτικού περιλαμβάνει επίσης νέες πλατφόρμες UAV. Πρώτον, ένα νέο drone ονόματι Aksungur, σχεδιασμένο για ναυτικές περιπολίες και πλήγματα, που προορίζεται να αποτελέσει σημαντικό μέσο ανθυποβρυχιακού πολέμου, πχ για την παρακολούθηση της ρωσικής δραστηριότητας στη Μαύρη Θάλασσα ή τη Μεσόγειο, και για την ανάπτυξή του στην Κύπρο. Δεύτερον, ένα νέο drone Akinci, με δοκιμές ως προς τη δυνατότητα χρήσης αντιπλοϊκών πυραύλων. Τέλος, το ναυτικό ήδη χρησιμοποιεί μια ναυτική έκδοση του ΑΝΚΑ.

Newsbomb.gr: Drones έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς σε αποστολές καταστολής αεράμυνας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και στη Λιβύη. Ωστόσο, είχαν απέναντί τους παλαιού τύπου αεράμυνες. Στην περίπτωση του Αιγαίου, η Ελλάδα έχει αεράμυνες πολλαπλών επιπέδων, με νεότερα και παλαιότερα συστήματα (Patriot, S-300, Tor M1, SA-8, Crotale, Stinger και άλλα)- ωστόσο το όλο πλέγμα δεν είχε σχεδιαστεί έχοντας κατά νου drones. Για τι έκτασης απειλή μιλάμε;

Ντ. Κουνερτόβα: Το κλειδί είναι η δημιουργία αεράμυνας πολλαπλών στρωμάτων. Όντως, τα συστήματα THAAD, Patriot ή Pantsir-S1 είναι ακριβά και αναποτελεσματικά ως προς την αντιμετώπιση drones, όπως είναι και κάθε άμυνα σημείου (point defence) απέναντι στην απειλή drones που πετούν χαμηλά. Ωστόσο κάποιες πηγές υποδεικνύουν πως κατά την πρόσφατη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ συστήματα αεράμυνας και ηλεκτρονικού πολέμου υπό τον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων αναχαίτισαν αρκετά ΤΒ2 (Bayraktar).

Newsbomb.gr: Τα drones είναι φθηνά, αναλώσιμα, αποτελεσματικά, δύσκολα στον εντοπισμό και εν δυνάμει «διαψεύσιμα» μέσα. Πώς αμύνεσαι απέναντι σε αυτή την απειλή; Επίσης, αν ανεβάσουμε τον πήχυ και πάμε σε αυτόνομα drones (περιλαμβανομένων περιπλανώμενων πυρομαχικών- loitering munitions): Τι μπορείς να κάνεις για να σταματήσεις τέτοιες επιθέσεις;

Ντ. Κουνερτόβα: Οι τεχνολογίες για την αντιμετώπιση απειλών από drones αντιπροσωπεύουν μια νέα έκρηξη στην αγορά των drones. Πέραν της προσαρμογής και της εισαγωγής επιπρόσθετων στρωμάτων στις υπάρχουσες αεράμυνες, που βασίζονται κυρίως σε δαπανηρές άμυνες σημείου (point defence) και «hard kill» συστήματα (πχ οι ισραηλινοί αναχαιτιστικοί πύραυλοι για το Iron Dome κοστίζουν γύρω στα 40.000 δολάρια και δεν είναι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση ιπτάμενων αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών, τοποθετημένων πάνω σε φθηνά drones χομπιστών που έχουν παραγγελθεί από το Amazon), διάφορες χώρες πειραματίζονται με μη κινητικού χαρακτήρα μηχανισμούς, όπως μικροκύματα, παρεμβολές και αναχαιτιστικά μέσα κατευθυνόμενης ενέργειας όπως λέιζερ- ή χρησιμοποιούν δικά τους drones για την κατάρριψη των εχθρικών (όπως ένα δίκτυ που εξαπολύεται από ένα drone για να σταματήσει ένα άλλο drone). To μειονέκτημα αυτών των συστημάτων είναι πως μπορούν να καλύψουν μόνο μια μικρή περιοχή και είναι επιρρεπή σε λανθασμένους συναγερμούς (πχ από πουλιά). Η καλύτερη άμυνα είναι να εμποδίσεις τον αντίπαλο να εξαπολύσει τη μη επανδρωμένη επίθεση εξαρχής.

Newsbomb.gr: Θεωρείτε πως είναι πιθανό ένα μέλλον όπου οι αεροπορίες θα εστιάζουν σε drones αντί για συμβατικά (επανδρωμένα) αεροσκάφη; Γνωρίζω πως η κύρια εστίαση αυτή τη στιγμή είναι σε «drones ως συνοδοί» (συνοδεύουν και ελέγχονται από επανδρωμένα μαχητικά) μα, από την άλλη πλευρά, η Τουρκία στοιχηματίζει βαρέως στα UAV. Τι πιστεύετε για όλα αυτά;

Διαβάστε περισσότερα στο Newsbomb.gr