Ρετρό εκφράσεις: Λέξεις… με πολλή φάση δικέ μου

Στην εποχή της βιντεοκασέτας...

Ρετρό εκφράσεις: Λέξεις… με πολλή φάση δικέ μου


Η πραγματική φρασεολογική επανάσταση ήρθε την δεκαετία του '80, ή αλλιώς στα χρόνια της ντίσκο(τεκ), των trash βιντεοταινιών, των απολαυστικά αναχρονιστικών σίριαλ του Γιάννη Δαλιανίδη και των υπολειμμάτων τους μέχρι το τέλος της χιλιετίας, που έκαναν τους...
παλιότερους να απηυδήσουν με την νέα γενιά και τα «αλαμπουρνέζικα» που ξεστόμιζαν φορώντας βάτες, σκισμένα μπλουτζίν και κιλά ολόκληρα από στράς. Απολαύστε μερικές από τις φράσεις-σταθμούς:
«Άντε σπάσε, ρε μ***κα»
Ο Σταμάτης Γαρδέλης αφήνει εποχή με το ομώνυμο χιτ του και μέσα σε μια φράση στριμώχνει όχι μόνο την πιο πολυφορεμένη λέξη της εποχής –το «ρε μαλάκα» είχε ως ένα σημείο υποκαταστήσει την αναπνοή- αλλά και την πολυχρηστικότητα του ρήματος «σπάω»: «Σπάσε» αντί του «φύγε» (εναλλακτική επιλογή: «καν΄τηνα»), «έχω σπαστεί» και «μου τη σπάει» αντί για «νευρίασα» (εναλλακτικές επιλογές: «έχω ξενερώσει» και «έχω χαλαστεί άγρια») και ο χαρακτηρισμός «σπαστικό» που ήταν παντός καιρού.
«Είναι φάση το αγόρι»
Η εξίσου μεγάλη επιτυχία που ερμηνεύτηκε μοναδικά από την Ρένα Παγκράτη για να γίνει λάβαρο των βιντεοταινιών του '80 σηματοδοτεί άλλη μια χαρακτηριστική ρετρό φράση. Παράλληλα, σύσσωμος ο γυναικείος πληθυσμός απέκτησε τον χαρακτηρισμό "μανούλια" -ή κατά το λαϊκότερο "μανουλομάνουλα" όταν οι άνδρες τις "γούσταραν με τα χίλια", ενώ οι απανταχού πατεράδες άκουγαν στο "ο γέρος μου". Δεν θα μπορούσαμε επίσης να παραλείψουμε τις λέξεις που έλεγε κάθε εξυπνάκιας των 80s ο οποίος σεβόταν το IQ του: «Μασάει η κατσίκα ταραμά;»
«Δικέ μου»
Η πιο άξια εκπρόσωπος της σχολής «δικέ μου» δεν θα μπορούσε παρά να είναι η ανιψιά Ειρήνη του θρυλικού «Ρετιρέ» που χώρεσε σε λίγα επεισόδια όλη την λεξιλογική μαγεία του '80 και την μετέφερε στα '90s μέσα από πλοκές που μοιάζουν να επαναλαμβάνονται σαν την Μέρα της Μαρμότας.
Εξίσου αγαπημένες φράσεις της είναι το «ψώνιο η κατάσταση», «μου ανάψαν τα λαμπάκια», «κώλωσα άγρια, μεγάλε», «μη μου την μπαίνεις δικέ μου», «έλα να τη βρούμε», «μου την βγήκε απ' τα αριστερά ο μάγκας», «είσαι μεγάλος κόπανος/τσογλάνι/ξενέρωτος/ούφο/γκαγκά/κλασομπανιέρα (sic)».
«Έφαγα φλας»
Άξιο τέκνο της νεανικής αργκό της εποχής, και ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης στον μοναδικό κωμικό του ρόλο στο «Ντόλτσε Βίτα» μας θυμίζει αξέχαστες –και εξίσου ευφάνταστες- εκφράσεις που πλέον δεν βγάζουν νόημα. «Είδα τον Χριστό φαντάρο», «έφαγα ένα φλασάκι» (καμία σχέση με τα σημερινά USB flash sticks), «μιλάμε τα 'παιξα», «τσάγια» (εκ του ciao) και «γειαχαραντάν», «έτζασα» (εκ του τζάω-τζω), «η γκόμενα είναι εντελώς κουλή», «έχω φρικάρει/φλιπάρει» και «δεν τρέχει κάστανο» αποτέλεσαν το λεξιλογικό ψωμοτύρι στην καθημερινότητα των «φρικιών» των ανέμελων '90s.
Ρετρό για κάθε γούστο
Τελειώνουμε το αφιέρωμα στις ρετρό φράσεις που γνώρισε η ελληνική γλώσσα με μερικές ακόμη φράσεις και λέξεις που «αγαπήθηκαν» πολύ από τις φωνητικές χορδές του Έλληνα για κάποια περίοδο.
- «πετάω κοτσάνες»: λέω ανοησίες
- «είμαι αφασία»: είσαι αφασία, είναι αφασία. Όλοι στην δεκαετία του '80 ήταν αφασία.
- «σπορτέξ»: Τα αθλητικά παπούτσια στην πρώτη περίοδο της οργανωμένης διαφήμισης στην χώρα μας δεν είχαν μάρκα -ήταν όλα σπορτέξ. Οι δεκαετίες του '60 και του ΄70 άλλωστε απογείωσαν την ξενική κατάληξη «–εξ» για κάθε προϊόν που φιγουράριζε στις ρεκλάμες.
- «το πρόσωπο/το αίσθημα/το μανούλι/το πιπίνι»: Όλες οι παραπάνω λέξεις περιγράφουν το αντικείμενο του πόθου με ελαφρώς παλιομοδίτικο πλέον τρόπο, παραπέμποντας σε κακή επιθεώρηση.
- «τα παίρνω στην κράνα»: Θυμώνω πολύ -και για κάποιο λόγο επικεντρώνω το αίσθημα στο κρανίο μου.
- «καραφλιάζω»: Μένω "παγωτό" ή αλλιώς "με έχεις κουφάνει".
- «δεν υπάρχει»: Πιο πρόσφατο "σλόγκαν" που φορέθηκε πολύ τα τελευταία χρόνια από την νεότερη γενιά.
- «τούμπανο»: Άλλη μια πρόσφατη αγαπημένη λέξη που υποτίθεται πως αποτελεί κοπλιμέντο.

©2011-2024 Astrology.gr - All rights reserved